Oproep aan politieke partijen om deelakkoord roken aan te scherpen

14 december 2020

Gezondheidsfondsen voor Rookvrij doet namens meer dan 160 partners de oproep aan de politieke partijen in Nederland om kinderen beter te beschermen tegen de verleidingen van tabaksproducten. Zij pleiten voor minder verkooppunten en substantiële prijsverhogingen van tabaksproducten.

Door de webredactie

Het is tijd voor een volgende stap in het rookvrij maken van de samenleving en dus voor het aanscherpen van het deelakkoord roken in het Nationaal Preventieakkoord. Dat stelt Gezondheidsfondsen voor Rookvrij in de oproep aan politieke partijen die deze week naar buiten werd gebracht. “Zo zorgen we er sneller voor dat kinderen kunnen opgroeien zonder de schadelijke en verslavende gevolgen van tabak of andere vormen van roken”, aldus het pleidooi.

Gezondheidsfondsen voor Rookvrij doet deze oproep namens meer dan 160 partijen die bij het netwerk zijn aangesloten, waaronder gemeenten, medische beroepsorganisaties, patiëntenorganisaties, sportorganisaties waaronder de KNVB, de Eredivisie en NOC*NSF, scholen, zorgverzekeraars en bedrijven zoals Lidl, Kruidvat en Trekpleister.

Verkiezingsprogramma’s

De oproep komt op het moment dat politieke partijen hun conceptverkiezingsprogramma’s met de achterban bespreken. Het Nationaal Preventieakkoord is door overheid, maatschappelijke organisaties en bedrijven samen opgesteld. “Maar als we deze generatie kinderen rookvrij willen laten opgroeien, dan is het belangrijk dat ook Kamerleden en bewindspersonen zich in de volgende kabinetsperiode actief blijven inzetten voor het realiseren van een Rookvrije Generatie”, aldus het pleidooi.

Vier maatregelen hebben prioriteit

Politici moeten volgens de opstellers prioriteit geven aan vier maatregelen om het (jeugd)roken tegen te gaan:

- Rookwaren moeten alleen nog te koop zijn in tabaksspeciaalzaken, want minder verkooppunten is een bewezen effectief middel om kinderen niet in de verleiding te brengen te beginnen met roken. Uit onderzoek van Kantar in opdracht van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij blijkt dat 73 procent van de Nederlanders hier voor is.

- Structurele substantiële prijsverhogingen op tabaksproducten en aanverwante producten. De afgesproken prijsverhoging tot 10 euro per pakje in 2023 moet daadwerkelijk worden doorgevoerd en ook daarna moet de prijs verder stijgen. Driekwart van de Nederlanders vindt het voorkomen dat jongeren met roken beginnen een goede reden om de accijns op sigaretten te verhogen.

- Voor e-sigaretten moeten dezelfde regels gelden als voor traditionele sigaretten. Dat wil zeggen een vergelijkbare prijs, een verbod op smaakjes en verplichte neutrale verpakkingen. Zeven op de tien Nederlanders vindt dat smaakjes in e-sigaretten verboden moeten worden.

- Stopcampagnes en goede hulp bij stoppen-met-roken voor iedereen. Iedereen die wil stoppen moet toegang hebben tot de best passende behandeling en deze ook vergoed krijgen. Ook mensen met een lagere sociaaleconomische positie, en ook als dat specialistische verslavingszorg betreft.

Standpunten politieke partijen over roken

In de voorlopige verkiezingsprogramma’s spreken tot nog toe alleen D66, GroenLinks en Denk zich uit voor verhoging van de accijns op tabak. Alle drie zijn ook voor het beperken van de verkoop van tabak tot speciaalzaken, waarbij D66 ook pleit voor een vergunningstelsel. D66 is verder de enige partij die wil dat voor e-sigaretten dezelfde regels gaan gelden als voor traditionele sigaretten en dat hiervoor dus ook een verbruiksbelasting wordt ingevoerd.

De overige partijen hebben het in meer algemene zin over preventie, zonder concrete maatregelen te noemen. Dat onderstreept de relevantie van de oproep aan de politiek. Want nog elke week beginnen enkele honderden kinderen in Nederland met roken en nog elk jaar sterven zeker 20.000 mensen voortijdig aan de gevolgen van roken. De publieke opinie hierover is duidelijk: 85 procent van de Nederlanders vindt dat de overheid maatregelen moet nemen om kinderen te beschermen tegen de verleidingen van tabaksproducten. Nu de politiek nog.

Standpunt Rookpreventie Jeugd

Rookpreventie Jeugd onderschrijft van harte de oproep aan de politiek. De stichting streeft al sinds de oprichting in 2009 voor verhoging van de tabaksaccijns en vermindering van het aantal verkooppunten. Maar het spijt de stichting dat in de oproep aan de partijen niet nog twee belangrijke maatregelen zijn genoemd, namelijk de oprichting van een tabaksverslavingsfonds en de verplichte reductie van het nicotinegehalte in sigaretten. Het verslavingsfonds moet ervoor zorgen dat de tabaksindustrie een klein deel van haar enorme winsten afdraagt voor rookpreventie, stophulp en behandeling van ziekten veroorzaakt door het roken. Nicotinereductie helpt sigaretten minder of helemaal niet meer verslavend te maken. Daarmee verliezen sigaretten voor de meeste rokers hun aantrekkingskracht. Eigenlijk is nicotinereductie dus de meest logische volgende stap.

Gelukkig lijkt dit nu ook tot de politiek door te dringen. Kamerlid Henk van Gerven (SP) heeft afgelopen vrijdag Kamervragen gesteld aan staatssecretatis Blokhuis van Volksgezondheid over het idee van nicotinereductie.

rookvrije generatie | verkiezingsprogramma's | nicotinereductie | jeugdroken | Preventieakkoord