Sick of Smoking

Aangifte tegen de tabaksindustrie

28 november 2023

Na het zien van de film De Vervangers benaderde longkankerpatiënte Anne Marie van Veen, moeder van vier kinderen, Rookpreventie Jeugd met het verzoek of die haar wilde ondersteunen bij het voor de rechter slepen van de tabaksindustrie. Dit was het begin van de grassroot-beweging Sick of Smoking.

Sinds 2016 gaf Sick of Smoking mensen die benadeeld waren door de tabaksindustrie een platform en een activistische stem. De rechtszaak tegen de tabaksindustrie die Anne Marie van Veen en COPD-patiënte Lia Breed samen met Rookpreventie Jeugd en een groot aantal gezondheidsorganisaties voerden, pleitte ervoor jongeren te beschermen tegen de mis- en verleidingen van de tabaksindustrie.
Na zeven jaar zijn we op het punt beland dat Sick of Smoking niet meer actief ingezet wordt. Het blijft een project van Rookpreventie Jeugd, maar wordt nu meer naar de achtergrond verschoven.
Uiteraard stopt de strijd tegen de tabaksindustrie niet, Rookpreventie Jeugd blijft zich inspannen tabak uit te bannen uit de samenleving en van roken geschiedenis te maken, onder andere door de overheid aan te zetten tot het nemen van passende maatregelen voor een effectief antirookbeleid.

Wil je de strijd tegen de tabaksindustrie blijven volgen? Lees dan de artikelen op TabakNee en volg Wanda de Kanter (voorzitter RPJ) via LinkedIn, X (Twitter), Instagram en Tik Tok.

Klik op de in infographic hieronder voor een schematisch overzicht van de geschiendeis van Sick of Smoking.

Voorgeschiedenis Sick of Smoking

In 2016 startte de grassroot-beweging Sick of Smoking officieel met een tv-optreden van Anne Marie van Veen en advocaat Bénédicte Ficq bij de Late Night Show met Humberto Tan. Anne Marie (1972-2019) was moeder van vier kinderen en had longkanker. Na het zien van de indrukwekkende documentaire De Vervangers, waarin duidelijk wordt dat de tabaksindustrie jonge kinderen ziet als vervangers voor dode rokers, nam zij contact op met longarts Wanda de Kanter. Zij wilde koste wat kost voorkomen dat haar eigen en andere kinderen in de toekomst ten prooi zouden vallen aan de tabaksindustrie. Anne Marie wist het zeker: “Mijn kinderen krijgen ze niet.”

Dit was het begin van een indrukwekkende strijd. Anne Marie kreeg heel veel bijval. Zo deed zij samen met COPD-patiënte Lia Breed (overleden in 2019) en Rookpreventie Jeugd aangifte tegen de tabaksindustrie. Mede dankzij strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq kreeg de zaak heel veel publiciteit. Grote partijen zoals KWF en organisaties van huisartsen en specialisten sloten zich aan. Zie hier de totale lijst met aangevers. In februari 2018 zag het Openbaar Ministerie echter af van vervolging. Het gerechtshof bekrachtigde uiteindelijk die beslissing. Dat vonden we jammer, maar er stond genoeg in de uitspraak om hoop uit te putten. Het hof vond namelijk wel dat de wetgever het gesjoemel met sigaretten moest aanpakken.

Wanda de Kanter noemde de uitspraak een steun in de rug: “Het hof erkent dat er een groot maatschappelijk probleem is. En dat de sigaret extreem verslavend en dodelijk is en eigenlijk zou moeten worden uitgebannen. Dat sterkt ons enorm in onze eis dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de overheid in het algemeen moeten optreden tegen de sjoemelsigaretten.”

De zaak tegen de sjoemelsigaret is tot op heden nog niet beslist. Zie daarover: ‘Europese zaak over onrechtmatigheid meetmethode’.