De Kanter en Dekker koninklijk onderscheiden voor hun strijd tegen tabak

22 april 2021

Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker, oprichters van Rookpreventie Jeugd, zijn benoemd tot Officier in de orde van Oranje-Nassau. Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) zei bij de benoeming dat hij ontzettend veel respect heeft voor hun onafgebroken strijd om roken de wereld uit te krijgen.

Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker, oprichters van Rookpreventie Jeugd, zijn donderdag benoemd tot Officier in de orde van Oranje-Nassau. Zij kregen de onderscheiding voor hun werk als longarts, hun inzet om mensen te helpen te stoppen met roken en voor hun strijd om Nederland rookvrij te maken. De versierselen werden De Kanter en Dekker in Den Haag uitgereikt door demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS).

Tabak moet de samenleving uit

In zijn toespraak zei Blokhuis dat hij ontzettend veel waardering en bewondering heeft voor wat Dekker en De Kanter doen om Nederland gezonder te maken. Met een verwijzing naar de bekende cijfers die de schade van tabak duidelijk maken – tabak is de oorzaak van 30 procent van alle kankersterfte, de helft van de rokers overlijdt aan het roken, één op de vier haalt de pensioenleeftijd niet, elk jaar vergt tabak 20.000 doden, elke dag beginnen 75 kinderen met roken – zei Blokhuis tegen de gedecoreerden:

“Als je je bewust bent van de verschrikkingen van roken, kun je nog maar tot één conclusie komen: we moeten tabak verbannen uit onze samenleving. Daar zijn wij het over eens. En met ons veel andere mensen en organisaties.
“Om mensen te helpen van hun rookverslaving af te komen en Nederland rookvrij te maken, hebben jullie de afgelopen jaren ontzettend veel ondernomen. En vaak op onorthodoxe wijze. Want jullie zijn duidelijk over hoe jullie over tabaksfabrikanten denken: het zijn criminele organisaties.”

Harde woorden zijn geoorloofd

Blokhuis ging ook in op de aanpak van Dekker en De Kanter: “De tabaksindustrie moet volgens jullie op alle mogelijke fronten worden bestreden en harde woorden zijn daarbij geoorloofd. Want je kunt, volgens Wanda, brave voorlichting blijven geven tot je een ons weegt.”

Nadat beide longartsen beseften dat 85 procent van hun werk werd veroorzaakt door roken en dus in principe te voorkomen was, besloten zij in 2007 het zelfhulpboek Nederland stopt! Met roken te schrijven. Rond dezelfde tijd namen zij het initiatief tot de eerste Rookstoppoli van Nederland in het Rode Kruis Ziekenhuis.

Maar naarmate zij meer en meer te weten kwamen over tabaksverslaving en de criminele praktijken van de tabaksindustrie, beseften zij dat alle inspanningen om mensen van het roken af te helpen zinloos zijn zolang er steeds weer nieuwe rokers bij komen. Vandaar dat zij in 2009 Rookpreventie Jeugd oprichtten, een stichting die wil bereiken dat geen kind meer ten prooi valt aan de tabaksindustrie. De stichting ijvert zonder enige overheidssubsidie en met belangeloze inzet van de bestuursleden voor extra wettelijke maatregelen om dat voor elkaar te krijgen en stelt via de website TabakNee de marketing- en lobbypraktijken van de tabaksindustrie aan de kaak. Over deze website zei Blokhuis: “Vooral dit platform heeft veel stof doen opwaaien en doet dat nog steeds.”

Met verschillende rechtszaken wist Rookpreventie Jeugd druk op de ketel te houden en het publiek te informeren. Onder meer raakte hierdoor bekend dat, zoals Blokhuis het in zijn speech formuleerde, “elke sigaret een sjoemelsigaret is, die veel meer schadelijke stoffen bevat dan uit de testen blijkt”.

‘We hebben allemaal dezelfde droom’

“Deze opsomming spreekt boekdelen: onafgebroken zijn jullie bezig om het roken de wereld uit te krijgen”, zei Blokhuis. “Ik heb daar ontzettend veel respect voor. Ook al leidt dat niet altijd en bij iedereen tot applaus en richten jullie je pijlen geregeld op de overheid en mij als staatssecretaris.
“Jullie bewandelen niet altijd dezelfde wegen als de meeste antirookorganisaties en het kabinet met het Preventieakkoord. Maar we dromen allemaal van hetzelfde: een rookvrije samenleving.
“En, eerlijk is eerlijk, jullie confronterende manier van werken draagt er zeker aan bij dat veel mensen zich bewuster zijn geworden van de gevaren van roken en hoe belangrijk het is dat we voorkomen dat mensen gaan roken.”

Vanwege de coronamaatregelen kon Blokhuis de onderscheidingen niet zelf opspelden bij Dekker en De Kanter, die onder valse voorwendselen naar Den Haag waren gelokt. De honneurs werden daarom door hun beider dochters waargenomen.

(tekst gaat verder onder de tweet)

‘Supergemotiveerd om door te gaan’

In een reactie zegt Wanda de Kanter, mede namens Dekker: “Dat we de onderscheiding door Paul Blokhuis uitgereikt hebben gekregen op het voor ons zo belangrijk ministerie van VWS voelt als een enorme steun in de rug om samen met onze medebestuursleden Frits van Dam, Rob Giebels en de journalisten van TabakNee de strijd dubbel en dwars voort te zetten. De prijs van tabak moet verder omhoog, het aantal verkooppunten sterk omlaag en de tabakslobby moet alle toegang tot Den Haag onmogelijk gemaakt worden. We zijn heel geïnspireerd en gemotiveerd om door te gaan.”

In een interview met RTL Nieuws na afloop van de plechtigheid zei De Kanter onder andere: “We zijn er nog helemaal niet. We gaan nu voor het vergunningstelsel, sigaretten weg bij de tankstations en de supermarkten, en de prijs moet structureel elk jaar meer dan 10 procent omhoog.”

Op1

De volgende avond zaten De Kanter en Dekker samen met staatsecretaris Blokhuis bij Op1, waar ze in gesprek met Astrid Joosten en Paul de Leeuw uitgebreid ingingen op de tabakslobby en preventie. Onder deze link, vanaf minuut 13:05.
De film De vervangers, die ter sprake komt, kunt u hier bekijken.

volksgezondheid | VWS | antirookbeleid | rookpreventie | Pauline Dekker | Wanda de Kanter