De tabaksindustrie

Wereldwijd 8 miljoen doden per jaar

De tabaksindustrie is de meest cynische industrie ter wereld. De bedrijfstak heeft elk jaar wereldwijd 8 miljoen doden op haar geweten en toch blijft zij steeds nieuwe, vooral jonge mensen verleiden om te beginnen met roken.

Direct reclame maken mogen de tabaksfabrikanten in de meeste westerse landen niet meer, maar langs allerlei slinkse wegen weten zij toch het beeld neer te zetten dat sigaretten horen bij een vrij en ongebonden leven. Dat zij in werkelijkheid mensen in de val van een van de hardnekkigste verslavingen lokken, mogen de slachtoffers later zelf ontdekken.

Ondertussen doet de industrie er alles aan om maatregelen die het roken moeten beperken tegen te werken. Er wordt intensief gelobbyd bij lokale, regionale en nationale overheden en zeker ook in Brussel bij de Europese Unie. Met halve en hele onwaarheden wordt gepoogd de beleidsmakers te beïnvloeden. Daarbij schakelt de tabaksindustrie ook al haar vriendjes in, zoals in Nederland de werkgeversvereniging VNO-NCW.

Hieronder een paar voorbeelden van de verleidingstactieken van de tabaksindustrie.

Influencer-marketing

De tabaksindustrie betaalt hippe jonge mensen om zichzelf met een sigaret af te beelden op social media of om op festivals en andere plekken waar veel jongeren komen sigaretten te roken of uit te delen. Een uitgebreid onderzoek in veertig landen laat zien dat Big Tobacco social media influencers heimelijk betaalt om roken te promoten op Instagram, Facebook en Twitter. Ook andere onderzoeken kwamen tot dezelfde conclusie. En in 2020 werd een Nederlands-Italiaanse influencer ontmaskerd die werd betaald door British American Tobacco.
Zie ook: Noodkreet van een moeder: ‘Is mijn zoon gaan roken door rokende rappers?’

Product placement

Als je erop gaat letten, zie je dat in veel tv-series en films wordt gerookt. Soms zo veel of zo demonstratief dat het wel duidelijk is dat tabaksfirma’s ervoor hebben betaald. Dat mag niet en daarom is het ook zelden te bewijzen. In veel Netflix-series wordt zo veelvuldig gerookt, dat het ook daar niet toevallig kan zijn. Disney+ is als eerste streamingdienst in 2019 begonnen om vooraf te waarschuwen als er in programma’s wordt gerookt.
Zie ook: Het scherm als tabakspromo

Smaakjes

Tabak is van zichzelf niet erg lekker en je gaat ervan hoesten. Daarom bevatten sigaretten duizenden toevoegingen, waaronder stoffen die het hoesten tegengaan en smaakstoffen (zoals honing, anijs, drop, cacao) die de tabak minder vies maken. Zo maken de tabaksfabrikanten hun sigaretten aantrekkelijk voor kinderen, die hun eerste trekje meestal van leeftijdgenoten krijgen.
Zie ook: Smaakstoffen in sigaretten

Sluikreclame via andere producten

TabakNee ontdekte dat het kledingmerk Camel Active eigendom is van Japan Tobacco International, de fabrikant van het sigarettenmerk Camel. De hippe jassen, spijkerbroeken en bodywarmers van zijn een handige manier om toch reclame te kunnen maken met de merknaam Camel. Onlangs plaatste NRC Handelsblad nog een advertentie voor Camel Active.
Zie ook: Geraffineerde sluikreclame voor Camel-sigaretten

Harm reduction

Een aantal jaren geleden begonnen de tabaksbedrijven, die merkten dat ze steeds meer in het nauw werden gedreven, een nieuw verhaal te vertellen. Omdat in westerse landen het aantal rokers gestaag afneemt – men beseft immers steeds beter hoe schadelijk sigaretten zijn –, begonnen tabaksfabrikanten het over 'harm reduction' te hebben. Ze vertellen nu dat ze werken aan alternatieven voor de traditionele sigaret die veel minder schadelijk zijn, tot wel 95% volgens de fabrikanten. Maar ook e-sigaretten en rokertjes waarin de tabak wordt opgewarmd in plaats van verbrand stoten schadelijke stoffen uit. Inmiddels is duidelijk dat ook deze producten wel degelijk de gezondheid schaden, terwijl nog onbekend is hoe dat op langere termijn zal uitpakken. 'Harm reduction' is niks anders dan een nieuwe marketingtruc van een industrie die in het verleden ook dokters hun producten liet aanbevelen.
Zie ook: Lobby voor nieuwe, misleidende tabaksproducten

jeugd | sluikreclame | influencer-marketing | influencers | tabakslobby | tabaksindustrie | jeugdroken