‘We moeten af van het idee dat roken een vrije keuze is’

28 september 2016

‘Goed bedacht, origineel en moedig.’ Zo kwalificeert advocaat Martin de Witte de aangifte tegen de tabaksindustrie die zijn collega Bénédicte Ficq donderdag zal doen namens duizend Nederlandse kankerpatiënten, COPD-patiënten en rookverslaafden. ‘Het initiatief om het via het strafrecht in te steken is uitstekend’, zei hij dinsdag in EenVandaag Radio.

Longarts Wanda de Kanter, voorzitter van de Stichting Rookpreventie Jeugd, sprak in dezelfde uitzending haar bewondering uit voor de lef van Anne Marie van Veen, de 43-jarige longkankerpatiënte die het initiatief heeft genomen tot de aangifte. ‘Zij wil door alles heen alleen maar zorgen dat haar kinderen niet beginnen met roken. Zij wil geen civiele procedure, ze hoeft geen geld. Zij wil dat haar kinderen straks veilig zijn voor de tabaksindustrie. Dat is zo moedig. Ik vind alle mensen die zich hebben aangemeld zo moedig, want we moeten af van het idee dat roken een vrije keuze is. Het ís geen vrije keuze. We moeten echt af van het stigma dat je het zelf hebt gedaan. Wie het heeft gedaan is de tabaksindustrie.’

De Kanter riep iedereen op om Van Veen te ondersteunen via de website www.sickofsmoking.nl. ‘Hoe meer mensen de zaak steunen, hoe meer druk er op het Openbaar Ministerie komt om de aangifte in behandeling te nemen.’

Zwaar lichamelijk letsel

In de aangifte die donderdag naar het Openbaar Ministerie gaat, wordt de tabaksindustrie aangeklaagd wegens het opzettelijk toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Advocaat Bénédict Ficq lichtte die aanklacht in de uitzending toe:

‘In eerste instantie dacht ik: Is dit haalbaar? Maar toen ben ik me gaan verdiepen in alle additieven die zijn toegevoegd aan de nicotine die de verslaving veroorzaken, bevorderen en in stand houden en toen ben ik een beetje van mijn stoel gevallen over wat er allemaal aan gemanipuleerde componenten in sigaretten zit, met maar een doel en dat is mensen verslaafd maken. Mensen beseffen niet hoe gemanipuleerd de sigaret inmiddels gemaakt is door de tabaksproducenten. Wij willen het Openbaar Ministerie daarvan doordringen en wij zijn er van overtuigd dat als zij, met ons, beseffen wat de tabaksproducenten op de markt brengen, dat daarmee voldaan is aan de kwalificatie Toebrengen van zwaar lichamelijk letsel.’

Criminele praktijken

Op de vraag of daarmee de tabaksindustrie van criminele praktijken wordt beticht, zei advocaat De Witte: ‘Als jij het wetboek van strafrecht overtreedt, dan ben je crimineel.’

De Kanter: De tabaksindustrie doet er alles aan om kinderen zo vroeg mogelijk en zo sterk mogelijk te verslaven. Iemand die heel jong begonnen is met roken krijgt op zijn 40^ste longkanker en dat gebeurt omdat de tabaksindustrie willens en wetens, met voorbedachten rade dat brein verslaaft en alle ellendige gevolgen maar op de koop toeneemt. Het is gewoon crimineel gedrag hoe zij de kinderen verleiden met al die additieven en mixjes en stoffen om mensen extra verslaafd te maken.’

Over de kansen van de zaak zei De Witte: ‘Het hangt af van het lef van de officier van justitie of de zaak wordt doorgezet. De tabaksindustrie zal zeggen: Het is een legaal product, dus zolang we het in Nederland mogen verkopen kun je ons niks maken. Maar dat wil niet zeggen dat zij geen verantwoordelijkheid hebben. Met name voor kinderen hebben ze een verantwoordelijkheid die die kinderen zelf nog niet kunnen nemen.’