18 november 2020
Er is inmiddels heel veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van maatregelen die het roken kunnen tegengaan. Daardoor weten we welke maatregelen echt helpen om te zorgen dat jongeren niet beginnen met roken (of om mensen over de streep te trekken om te stoppen). Uit de literatuur blijkt ook dat de maatregelen het meeste effect hebben als ze in samenhang worden toegepast. Dus niet of, of, of, maar en, en, en.
Hieronder volgen de meest effectieve maatregelen.
Een stapsgewijze verhoging van de prijs van tabaksproducten is de meest effectieve beleidsmaatregel om het aantal rokers te verlagen. Dat blijkt volgens het Trimbos-instituut overtuigend uit de wetenschappelijke literatuur. Het effect is het grootst onder jongeren, die minder gaan roken naarmate de prijs van tabak omhooggaat.
In Nederland is afgesproken dat de prijs van sigaretten tot 2024 in stappen omhooggaat naar 10 euro. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk kost een pakje sigaretten nu al zoveel en in Australië omgerekend zelfs al meer dan 20 euro.
Zie ook: de factsheet over accijnsverhoging van het Trimbos-instituut
In Nederland kun je bij bijna alle supermarkten, tankstations, tijdschriftenwinkels én tabakszaken sigaretten kopen. Naar schatting zijn er tot wel 60.000 verkooppunten van tabak. Jongeren onder de 18 jaar vinden daardoor altijd wel een winkel waar ze aan sigaretten kunnen komen. Hoe minder winkels, hoe minder makkelijk dat wordt.
Zie ook: Studie bewijst: minder verkooppunten tabak zorgt voor minder rokers
- Eindelijk beweging: Kamer stemt voor weren tabak uit supermarkt en tankstations
- Tweederde van de Nederlanders voor vermindering verkooppunten tabak
In Nederland mag je geen tabak kopen onder de 18 jaar, maar de handhaving van die regel stelt nauwelijks iets voor. Elk jaar blijkt weer dat minderjarigen nog veel te makkelijk aan tabak kunnen komen. Als tabak alleen nog verkocht mag worden door tabaksspeciaalzaken met een vergunning dan is die controle wel mogelijk.
Zie ook: Onderzoek naar handhaving tabaksleeftijd: een jaarlijks terugkerend drama
Het verbod om te roken in openbare ruimtes, bedrijven en de horeca is ook een effectieve maatregel om te zorgen dat mensen minder roken. Sinds augustus 2020 moeten ook alle schoolpleinen rookvrij zijn. De NS maakte per 1 oktober 2020 alle stations en perrons rookvrij en rond steeds meer ziekenhuizen mag ook niet meer gerookt worden.
Zie ook: Rookvrije schoolterreinen
- Stations en perrons rookvrij
- Nederlandse ziekenhuizen rookvrij
Grootschalige voorlichtingscampagnes zijn onmisbaar in het geheel van maatregelen om tabaksgebruik tegen te gaan. Voorlichting over de nadelige effecten van roken, dan wel de voordelen van stoppen met roken, helpen mensen om te besluiten te stoppen.
Zie ook: ‘PUUR rookvrij’-campagne vergt aanvullend beleid om ook lageropgeleiden te bereiken
Stoppen met roken lukt beter met een goede, professionele begeleiding. In Nederland wordt die hulp door zorgverzekeraars vergoed vanuit de basisverzekering. Er wordt ook geen eigen risico berekend. Daardoor zijn er ook heel veel aanbieders, die lang niet allemaal even professioneel te werk gaan. Wie wil stoppen met begeleiding, kan daarom het beste eerst de huisarts raadplegen.
Zie ook: Doorbraak: klinische rookverslavingszorg wordt vergoed
- WZA en VNN slaan handen ineen in strijd tegen roken
- Rookstopbehandeling is aan revisie toe
- Kamervragen over misstanden in de rookstophulp
Nicotine is de stof die de schadelijke sigaret zo verslavend maakt. Het is echter mogelijk om tabak te produceren waarin zo weinig nicotine zit dat rokers er niet verslaafd aan raken. Dat concludeert het RIVM in een onderzoek in opdracht van de WHO. Rokers vinden die nicotinearme tabak vaak wel minder lekker.
Lees meer...In één dag is Altria, het moederbedrijf van Philip Morris, bijna 5 miljard euro minder waard geworden op de beurs. Ook andere tabaksfabrikanten verloren waarde. De aanleiding is een rapport waaruit blijkt dat de Amerikaanse overheid het nicotinegehalte in sigaretten wil verlagen. Staatssecretaris Blokhuis noemde deze maatregel eerder ‘hoopvol’ en ‘interessant’.
Lees meer op TabakNee
Wetenschappelijk onderzoek van Amsterdam UMC en het Trimbos-instituut naar de invoering van vergunningstelsels voor tabaksverkoop in Europa laat zien dat dit een effectief instrument is voor tabaksontmoediging. In een opiniestuk in Trouw geven de onderzoekers daarvoor de argumenten, die al langere tijd ook door Rookpreventie Jeugd worden aangevoerd.
Lees meer op TabakNee
Driekwart van de Nederlanders die willen dat de tabaksverkoop in supermarkten en gemakszaken verboden wordt, vindt dat dit binnen een jaar al moet gebeuren. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van I&O Research. Staatssecretaris Blokhuis blijkt ondertussen nog huiverig voor invoering van een vergunningstelsel voor tabaksverkoop.
Lees meer op TabakNee
Staatssecretaris Paul Blokhuis is een voorstander van verplichte nicotinereductie in sigaretten en stelt voor dat Nederland zich hiervoor sterk gaat maken bij de aanstaande herziening van de Europese Tabaksproductenrichtlijn.
Lees meer op TabakNee
Joe Biden kan er volgens The Atlantic voor zorgen dat 5 miljoen Amerikanen stoppen met roken en ook niet meer verslaafd raken aan sigaretten, door tabaksfabrikanten te verplichten om het nicotinegehalte flink te verlagen. Ook in Nederland kan deze maatregel duizenden levens redden.
Lees meer op TabakNee
Accijnsverhogingen zijn het beste wapen tegen roken. Het Trimbos-instituut zet de laatste wetenschappelijke inzichten op een rij, maar constateert ook: accijnsverhoging betekent niet altijd prijsverhoging. En zo zitten er meer addertjes onder het gras.
Lees meer op TabakNee
In 2016 bracht de regering het interdepartementaal beleidsonderzoek ‘Gezonde Leefstijl’ uit, met daarin onder meer de maatregelen die bewezen effectief zijn om het roken tegen te gaan.
Lees meer op TabakNee
Rookpreventie Jeugd wil van roken geschiedenis maken door te zorgen dat kinderen niet beginnen met roken. De stichting probeert de politiek te bewegen de accijns op tabak sterk te verhogen en het aantal verkooppunten van tabak sterk te verminderen. Via de films van Rookalarm kweekt Rookpreventie Jeugd daarvoor draagvlak onder (groot)ouders van jonge kinderen. En via de website TabakNee stelt RPJ de abjecte praktijken van de tabakslobby aan de kaak.
Rookpreventie Jeugd is opgericht door de longartsen Wanda de Kanter (NKI/AVL) en Pauline Dekker (Rode Kruis Ziekenhuis).
De activiteiten van Rookpreventie Jeugd worden gefinancierd uit donaties en sponsorbijdragen. Wilt u ons steunen? Dat stellen wij zeer op prijs.
Doneer hier
U kunt ook uw donatie overmaken naar:
NL13 ABNA 0406 5598 21
t.n.v. Rookpreventie Jeugd
Amsterdam
KvK: 34333760
RSIN: 820635315
Rookpreventie Jeugd is geregistreerd als Algemeen Nut Beogende Instelling.
Om de twee weken versturen we een nieuwsbrief met het laatste nieuws van TabakNee. U kunt zich hieronder aanmelden voor de nieuwsbrief. We beloven plechtig: geen spam!
